موزه کتاب های مینیاتوری باکو به عنوان تنها نمونه در نوبه خود شناخته میشود. همانند بسیاری دیگر از مکان های دیدنی در پایتخت آذربایجان، این مکان نیز در ایچری شهرواقع شده و در مجاورت کاخ شیروان شاه قرار دارد. بعد از آغاز فعالیت موزه در سال 2002، به واسطه گذشت کمتر از یک ماه درب های آن به روی عموم برای استفاده همگانی باز شد.
موزه کتاب های مینیاتوری باکو یک موزه بزرگ نیست، اما همانطور که از نامش پیداست نزدیک به هزار کتاب مینیاتوری در آن نگهداری میشود، کتاب هایی که در نوبه خود کاملا خاص بوده و از نظر محتوا و حتی شکل ظاهری بینظیر محسوب میشوند. این کتاب های مینیاتوری اغلب به اندازهای کوچک هستند که به منظور مطالعه آنها مجبور به استفاده از میکروسکوپ خواهید شد. بعد از افتتاح موزه کتاب های مینیاتوری باکو ، از سراسر دنیا کتاب هایی مینیاتوری به زبان های مختلف به این موزه اهدا شد.
تاسیس موزه کتاب های مینیاتوری باکوظریفا به عنوان خواهد طاهر سالاخوف نقاش و طراح معروف آذربایجانی، طی نزدیک به سی سال تلاش توانست آثار موزه کتاب های مینیاتوری باکو را گرد هم بیاورد. این فرد از کودکی به خواندن کتاب علاقهمند بود و از همان زمان جمعآوری کتاب های مینیاتوری و کوچک را آغاز کرد. مجموعهای شخصی موسس موزه کتاب های مینیاتوری باکو شامل حدود 6 هزار و پانصد کتاب کوچک و ریز از شصت و چهار کشور دنیا است. وی هنوز در سمت مدیریت عامل این موزه مشغول به فعالیت است. ظریفا دوست دارد شور و اشتیاق جوانان به خواندن کتاب بیشتر شود، چرا که به عقیده وی مطالعه کتاب های درسی و دانشگاهی به هیچ عنوان برای زندگی کافی نیست.
این فرد به خاطر محدودیت های اعمال شده توسط مقامات شوروی به منظور جلوگیری از مسافرت های بین المللی، به سختی میتوانست به دیگر کشورها سفر کند، با این حال دست از تلاش برنداشت و با تلاش شبانه روزی موفق شد مجموعهای که اکنون در موزه کتاب های مینیاتوری باکو قرار دارد را گرد هم بیاورد. کتاب های مینیاوری از نظر اندازه به چهار دسته ماکرومینی در ابعاد 3 الی 4 اینچ، مینی در ابعاد 1 الی 3 اینچ، میکرومینی در ابعاد 1 تا 1.4 اینچ و در نهایت الترا میکرومینی یا همان فوق العاده کوچگ در ابعاد کمتر از 1 اینچ تقسیم میشوند. همانطور که گفتیم با پایینتر رفتن در این دسته بندیها، آثار آنها را باید به وسیله میکروسکوپ تماشا کرد......
در موزه کتاب های مینیاتوری باکو قدیمی ترین کتاب به قرون وسطی تعلق داشته و نوعی کتاب دست نویس به شمار میآید و در واقع نوعی انجیل است. زمان انتشار نخستین کتاب مینیاتوری چاپی به سال 1468 به دست پیتر اسپوفر، معاون و جانشین یوهانس گوتنبرگ (اولین مخترع ماشین چاپ و کلا صنعت چاپ در اروپا) برمیگردد. این کتابDiurnale Moguntinum نام دارد. با رفتن به این موزه میتوانید آثاری معاصر از شاعرها نویسنده های ایران زمین را نیز مشاهده کنید. به عنوان نمونه در موزه کتاب های مینیاتوری باکو آثاری از نظامی گنجوی، آخوندزاده، محمد فضولی و دیگر مشاهیر وجود دارد. این موزه به پانزده بخش تقسیم شده و شامل بیست و پنج نمایشگاه کوچک است.