اول از هر چیزی باید بدانیم که جشن عید نوروز از قدیمی ترین جشن های می باشد که در برخی از کشورهای دنیا آن را برگزار می کنند. از جمله قدیمی ترین جشن های که در کشور ما ایران در هر سال برگزار می شود جشن عید نوروز می باشد. اما شخصیت های را در این عید می شناسند که می توانیم به حاجی فیروز اشاره نماییم.

حاجی فیروز کیست؟

حاجی فیروز نشان دهنده رسیدن عید نوروز می باشد که از نظر ظاهری چهره ی سیاهی داشته و لباس های قرمز و گیوه بر پا می کند و به خیابان ها می آید. او که مداوم شعر “حاجی فیروزه، سالی یه روزه،همه می‌دونن، منم می‌دونم،عیدِ نوروزه، سالی یه روزه” را می خواند و با دایره ی که در دست داشته این الفاظ را با کلمه های شکسته تکرار می کند. البته حاجی فیروز از اشعار دیگری هم استفاده می کند که می توانیم به ” ارباب خودم، «سامبولی بلیکم» ! ارباب خودم، سرِتو بالا کن! ارباب خودم، لطفی به ما کن، ارباب خودم، به من نیگا کن! ارباب خودم، بزبز قندی،ارباب خودم، چرا نمی‌خندی؟ ” و “بشکن بشکنه؛ بشکن!من نمی‌شکنم؛ بشکن! اینجا بشکنم، یار گله داره، اونجا بشکنم، یار گله داره؛هر جا بشکنم یار گله داره این سیاه بیچاره چقد حوصله داره! ” اشاره کنیم.

می توانیم بگوییم که حاجی فیروز و خصوصیت های امروزه ی او ، مانند چهره سیاه او و پوشاک های قرمزش و ترانه های که می خواهند ، سنتی کاملا تازه و ویژه تهران معاصر بوده است.

همه چیز درباره حاجی فیروز : در برخی از سفره های عید ایرانی از عروسک حاجی فیروز استفاده می شود. برخی از منابع می گویند که نمایش حاجی فیروز ، در فرهنگ میان رودان برگرفته و ریشه داشته است. ریشه حاجی فیروز را می توانیم پیوسته به دوران برز بابل بدانیم

نویسنده و پژوهشگر ایرانی (مهرداد بهار)، حاجی فیروز را به جشن های سیاوش وابسته می داند. او می گوید که شاید چهره حاجی فیروز از یکی از شخصیت های تموز ، ایزد کشاورزی و چارپایان ،درمیان رودان برگرفته شده است. همچنین ادعا می کند که شاید چهره ی سیاهی که حاجی فیروز داشته است ، از سرزمین مردگان گرفته شده و همچنین لباس های سرخ او نمایشگر خون سیاوش می باشد. وی گفته است که واژه سیاوش به معنای “سیاه رخ ” یا “مرد سیاه ” بوده است.

شخص دیگری به نام کتایون مزدا پور ، این شخصیت را تأییدی بر ایدهٔ مهرداد بهار می داند. همچنین گفته میشود که دوموزی در نیمه ی از سال ، به ساز و نی لبک و لباس های سرخ به زیر زمین می رود تا همسرش را باز گرداند و این سرانجام شاید شروعی مجدد برای باروری بر زمین باشد.

برخی دیگر حاجی فیروز را همخوانی با پیترسیاه (یک شخصیت فولکلور هلندی) می دانند علاوه بر اینکه هر دو سیاه پوست و سرخ پوش می باشند. در پاورقی شعر ارغنون که از مهدی اخوان ثالث می باشد ، از حاجی فیروز بیزاری اش را نشان میدهد و او را “بقایای نفرت انگیز عهد توحش و برده داری” می داند.