باور کنید یا نه، حافظه دارای ظرفیت نامحدود برای ذخیره اطلاعات و به یادآوری آنها می باشد. مدل multi-store حافظه ، این موضوع را بیشتر توضیح می دهد، اما به طور خلاصه باید بدانید که اطلاعاتی که تمرین شده و تکرار شده باشند، می توانند به صورت نامحدود در حافظه شما قرار گرفته و باقی بمانند. روش های مختلفی برای یادگیری و حفظ اطلاعات در حافظه وجود دارد که در ادامه، 5 روش برتر برای یادگیری و به یاد آوردن هر چیز توسط حافظه را شرح خواهیم داد.

1- تکرار

رایج ترین و پر استفاده ترین روش می باشد، اما اکثر مردم آن را به شکل کارآمدی انجام نمی دهند. تکرار به خوبی عمل می کند، زیرا شما اطلاعات را از حافظه کوتاه مدت خود (که دارای ظرفیت و زمان محدود است) به حافظه بلند مدت خود (که دارای ظرفیت و زمان نامحدود است) منتقل می کنید. تکرار به صورت عادی آن، زمانی که یک چیز را بارها و بارها می نویسیم، اتفاق می افتد و این نوشتن تا زمانی ادامه می یابد که آن مورد در ذهن ما ثبت شود. علاوه بر این، یک راه موثر نیز خواندن آن با صدای بلند است. یا حتی می توانیم در جلوی یک آینه بایستیم و سعی کنیم که آن را به خودمان توضیح بدهیم.

اطلاعات زمانی در حافظه بلند مدت شما ذخیره می شوند که آنها را به شکل ((عمیق)) و به اندازه کافی، پردازش کرده باشید. نوشتن یک چیز به صورت مکرر، یک راه یادگیری ساده و خطی (linear) است که تنها یک مسیر مستقیم به حافظه می سازد. وقتی شما آن را با گفتن با صدای بلند ترکیب می کنید یا سعی می کنید که آن را تمرین کرده یا توضیح بدهید، شما شروع می کنید که چند مسیر مختلف به حافظه شکل گرفته بسازید، به جای ساختن تنها یک مسیر.

توضیح دادن یک چیز باعث می شود که اطلاعات به حافظه معنایی (semantic memory) شما متصل شوند (که برای یادگیری معنی به کار می رود). همزمان خواندن آن با صدای بلند نیز کمک می کند که در بخشی از حافظه که مربوط به شنوایی است، ذخیره گردد (همان طور که موسیقی را در سر خود حفظ کرده و به یاد می آوریم). مسیرهای بیشتر به حافظه، به ما کمک می کند که به یادآوری اطلاعات، آسانتر باشد.

2- روش Mnemonics

روش Mnemonics برای به یاد آوردن ((فهرستی)) از اطلاعات بسیار مناسب می باشد. شما اگر روش Mnemonics را به خوبی به کار ببرید، می توانید صدها قطعه از اطلاعات را به یاد بیاورید. روش Mnemonics یک شکل خاص از روش قطعه قطعه کردن (Chunking) اطلاعات می باشد (که آن را در ادامه همین مبحث شرح خواهیم داد و تکنیک دیگری برای به یادآوردن اطلاعات است که البته با این روش متفاوت خواهد بود). در روش Mnemonics ، یک عبارت را به عنوان کلمات تحریک کننده حافظه به کار می بریم که در واقع هر کلمه، معانی بیشتری درون خود خواهد داشت که به ما کمک می کند اطلاعات بیشتری را به یاد بیاوریم.

به عنوان مثال، اگر شما می خواهید که نام همه 9 سیاره منظومه شمسی را به یاد بیاورید و همچنین ترتیب آنها را هم بر اساس نزدیکی به خورشید در ذهن خود داشته باشید، ممکن است حفظ کردن این اطلاعات برای شما سخت باشد، اما روش Mnemonics به شما کمک می کند که فرآیند حفظ کردن این اطلاعات، ساده شود و آنها را در 20 دقیقه حفظ کنید. تنها کافی است عبارت My Very Easy Method Just Shows Us Nine Planets را حفظ کنید که در آن، حرف ابتدای هر کلمه، به یکی از 9 سیاره اشاره دارد :

M = Mars, V = Venus, E = Earth M = Mercury, J = Jupiter, S = Saturn, U = Uranus, N = Neptune, P = Pluto

اکنون می توانید این تکنیک حافظه را به هر اطلاعاتی که قصد یادگیری آن را دارید، اعمال نمایید و آن را به یک عبارت آشنا و ساده برای به یادآوردن، تبدیل کنید. کلید روش Mnemonics این است که یک عبارت ساده برای به یادآوردن را انتخاب کنید که به زبان آوردن آن نیز راحت باشد. هر چیزی که گفتن آن سخت باشد، به یاد آوردن آن نیز سخت خواهد بود.

3- روش Loci

این روش ابتدا توسط یونانی ها و رومی های باستان مورد استفاده قرار گرفت. روش Loci برای کسانی که می خواهند یادگیری آنها به صورت بصری باشد، عالی خواهد بود، زیرا شامل استفاده از تخیل و حافظه فضایی (spatial memory) می باشد که شکل جداگانه ای از حافظه است. این روش به این صورت خواهد بود که شما یک اتاق یا لایه ای از محلی آشنا (مثل یک خیابان) را در تخیل خود تصور می کنید. سپس هر شیء آشنا در آن تصور خود را به یک چیز که می خواهید یاد بگیرید، نسبت می دهید.

همان طور که در نسخه ذهنی خود از این لایه، قدم می زنید و اشیاء را می بینید، آن اشیاء ذهن شما را برای به یاد آوردن اطلاعات متناظر با خود، تحریک می کنند. این مفهوم، توسط Darren Brown به شکلی بسیار خوب مورد استفاده قرار می گرفت و همچنین توسط شرلوک هولمز (Sherlock Holmes)، که آن را کاخ ذهن (mind palace) می نامید (سخن مترجم : شرلوک هولمز شخصیت خیالی داستان های شرلوک هولمز می باشد و در واقع نویسنده به آن شخصیت غیرواقعی اشاره دارد). اگر تخیل شما قوی است، اما در به یادآوردن کلمات به تلاش زیادی نیاز دارید، این روش برای شما مناسب می باشد.

4- قطعه قطعه کردن (Chunking)

مفهوم قطعه قطعه کردن (Chunking) به نظر ساده می آید، اما واقعا منظور از آن چیست ؟ در این روش، بخش های بزرگ اطلاعات را به بخش های کوچکتر تقسیم می کنیم و سپس این بخش های کوچک را به خاطر می سپاریم (به جای اینکه همه اطلاعات را در یک زمان و با هم به خاطر بسپاریم). فرض کنید یک رشته طولانی از اطلاعات را دارید که تلاش می کنید آن را حفظ کنید. برای این منظور، به جای حفظ کردن کل رشته اطلاعات، آن را به قطعه های کوچکتر تقسیم کنید و هر یک از این قطعات را حفظ کنید.

به عنوان مثال، فرض کنید که شما می خواهید رشته ای از حروف که در زیر نوشته ایم را به یاد بیاورید :

ACATJUMPEDOVERTHEHILL

شما این رشته از حروف را به قطعات زیر تقسیم می کنید و به جای به یاد آوردن همه آنها با هم (در یک زمان)، هر یک از قطعه ها را در یک زمان به یاد می آورید :

ACAT-JUMPED-OVER-THE-HILL

اما چرا این روش به خوبی کار می کند ؟ این روش به این دلیل کار می کند که حافظه کوتاه مدت به صورت میانگین، در هر بار نگه داشتن اطلاعات، تنها می تواند 5 تا 9 قطعه از اطلاعات را در خود نگه دارد (ذخیره کند). تلاش برای یادگیری بیش از این (نگه داشتن بیش از این حد در حافظه کوتاه مدت) و سعی برای انتقال آن به ذخیره حافظه بلند مدت، به دلیل محدودیتی که ذکر شد، موفق نخواهد بود. بنابراین تقسیم کردن آن به قطعه های اطلاعات قابل مدیریت که در حافظه کوتاه مدت قرار می گیرند (بدون فراتر رفتن از حد حافظه کوتاه مدت)، باعث می شود که بتوانید همه آن اطلاعات را یاد بگیرید، بدون اینکه حافظه کوتاه مدت شما کم بیاورد.

5- نقشه های ذهنی (mind maps)

نقشه های ذهنی (mind maps) به خوبی عمل می کنند زیرا همانند خود ذهن، آنها در هر جهتی تفکر دارند. شما آنچه را که می خواهید به یاد بیاورید (یا سوال شما است) در وسط قرار می دهید و سپس شاخه هایی که از آن بیرون می آیند را رسم می کنید که مربوط به تمامی جنبه های پاسخ شما می باشند. این روش از نظر بصری، آسان تر از نوشتن چندین پاراگراف است، بنابراین اگر برای شما به یاد آوردن تصاویر، آسانتر از به یاد آوردن کلمات است، نقشه های ذهنی (mind maps) برایتان مناسب خواهند بود.

به طور خلاصه می توان بیان کرد که به یادآوری یک تصویر از به یادآوری صدها کلمه در حافظه شما، آسانتر است و نقشه های ذهنی (mind maps) کمک می کنند که این کلمات را به شکل بصری تبدیل کنید و زمانی هم که به نوشتن آنها نیاز دارید، می توانید دوباره آن شکل بصری را به کلمات برگردانید.