۱۳۹۲/۰۲/۲۵, ۰۲:۲۷ ب.ظ
فیزیک پزشکی امروزه گستره قابل توجهی از علوم و فناوریهای متفاوتی را پوشش میدهد و در بر گیرنده موضوعات و مباحث متعددی است. لذا دشوار بتوان مرزهای معین و مشخصی را برای آن تعریف کرد. اما غالبا فیزیک پزشکی را میتوان به چهار دسته متفاوت دسته بندی کرد:
۱-تصویر برداری تشخیصی :
تصویربرداری پزشکی (Diagnostic Imaging): در این شاخه از فیزیک پزشکی، با مدالیتههایی همچون سی تی اسکن (CT)، ام آر آی (تصویر برداری تشدید مغناطیسی)، سونوگرافی، ماموگرافی، فلوروسکوپی و رادیوگرافی معمولی میتوان سر و کار داشت. طراحی و ضمانت کارکرد صحیح (accreditation) و کنترل کیفیت (Quality Control) اینگونه دستگاهها بر عهدهٔ فیزیکدانهای پزشکی می باشد.
۲-فیزیک بهداشت:
فیزیک بهداشت (Health Physics): در این شاخه از فیزیک پزشکی بر روی مباحثی تمرکز میشود که سرو کار با محاسبات کنترل کیفیت (Quality Control) و بویژه دوزیمتری و شرایط محافظت از پرتوهای یونیزان (Radiation Protection) در محیطهای متفاوت دارد. طراحی سیستمهای حفاظتی در بخشهای رادیوتراپی و پرتوافکن در بیمارستان ها، وضع قوانین و پروتوکول های کار با رادیوایزوتوپ های گوناگون و ضایعات هستهای در سطح کشوری و حتی مسئولیت ضمانت سیستم های پوششی (Shielding calculations) و حفاظتی راکتورهای هستهای از وظایف متخصصین فیزیک بهداشت میباشد.
۳-رادیوتراپی:
رادیوتراپی (Radiation Therapy): در پزشکی معضلات زیادی (بطور مثال بسیاری از سرطانها) را میتوان نام برد که توسط پرتوزایی (گاما، الکترون، پروتون و نوترون) معالجه و یا حتی مداوا میشوند. مسئولیت عملکرد و تضمین کارکرد (Quality Control and Accreditation) اینگونه سیستمها بر عهدهٔ متخصص رادیوتراپی است.
در فرم نوین، متخصصین این رشته اغلب بر روی و یا با دستگاههای پرتوزایی نظیر Gamma-knife ،Linac و یا Tomotherapy مطالعه و سرو کار دارند.
۴-پزشکی هسته ای:
پزشکی هستهای (Nuclear Medicine): با مدالیتههایی نظیر اسپکت (SPECT) و پت اسکن (PET) سرو کار دارد. در حقیقت این شاخه هم یک نوع تصویربرداری پزشکی است، اما از آنجایی که مکانیزم تولید پرتو اینجا بر خلاف منشا فتو الکتریکی و عبوری (transmission) منشا in vivo رادیو ایزوتوپی دارد (emission)، این شاخه را اغلب متمایز از سایر مدالیتهها دانستهاند.
منبع :
http://physicpezeshki.blogfa.com/post-9.aspx
۱-تصویر برداری تشخیصی :
تصویربرداری پزشکی (Diagnostic Imaging): در این شاخه از فیزیک پزشکی، با مدالیتههایی همچون سی تی اسکن (CT)، ام آر آی (تصویر برداری تشدید مغناطیسی)، سونوگرافی، ماموگرافی، فلوروسکوپی و رادیوگرافی معمولی میتوان سر و کار داشت. طراحی و ضمانت کارکرد صحیح (accreditation) و کنترل کیفیت (Quality Control) اینگونه دستگاهها بر عهدهٔ فیزیکدانهای پزشکی می باشد.
۲-فیزیک بهداشت:
فیزیک بهداشت (Health Physics): در این شاخه از فیزیک پزشکی بر روی مباحثی تمرکز میشود که سرو کار با محاسبات کنترل کیفیت (Quality Control) و بویژه دوزیمتری و شرایط محافظت از پرتوهای یونیزان (Radiation Protection) در محیطهای متفاوت دارد. طراحی سیستمهای حفاظتی در بخشهای رادیوتراپی و پرتوافکن در بیمارستان ها، وضع قوانین و پروتوکول های کار با رادیوایزوتوپ های گوناگون و ضایعات هستهای در سطح کشوری و حتی مسئولیت ضمانت سیستم های پوششی (Shielding calculations) و حفاظتی راکتورهای هستهای از وظایف متخصصین فیزیک بهداشت میباشد.
۳-رادیوتراپی:
رادیوتراپی (Radiation Therapy): در پزشکی معضلات زیادی (بطور مثال بسیاری از سرطانها) را میتوان نام برد که توسط پرتوزایی (گاما، الکترون، پروتون و نوترون) معالجه و یا حتی مداوا میشوند. مسئولیت عملکرد و تضمین کارکرد (Quality Control and Accreditation) اینگونه سیستمها بر عهدهٔ متخصص رادیوتراپی است.
در فرم نوین، متخصصین این رشته اغلب بر روی و یا با دستگاههای پرتوزایی نظیر Gamma-knife ،Linac و یا Tomotherapy مطالعه و سرو کار دارند.
۴-پزشکی هسته ای:
پزشکی هستهای (Nuclear Medicine): با مدالیتههایی نظیر اسپکت (SPECT) و پت اسکن (PET) سرو کار دارد. در حقیقت این شاخه هم یک نوع تصویربرداری پزشکی است، اما از آنجایی که مکانیزم تولید پرتو اینجا بر خلاف منشا فتو الکتریکی و عبوری (transmission) منشا in vivo رادیو ایزوتوپی دارد (emission)، این شاخه را اغلب متمایز از سایر مدالیتهها دانستهاند.
منبع :
http://physicpezeshki.blogfa.com/post-9.aspx