قبلا در مباحث آموزش PHP سایت کلیدستان، نرم افزار wampserver را به شما معرفی کردم که با آن می توانید صفحات PHP را بر روی مرورگر اینترنت خود مشاهده کنید و دیگر نیازی به نصب پیش نیازها به صورت مرحله به مرحله ندارید. علاوه بر نرم افزار wampserver، نرم افزار easyphp نیز می تواند برای این منظور به کار برود. هر دو نرم افزار wampserver و easyphp علاوه بر اجرای صفحات PHP، دارای یک نسخه از برنامه phpMyAdmin می باشند و بنابراین شما می توانید بر روی کامپیوتر خودتان، پایگاه داده بسازید و سپس آن را ویرایش کنید و فعلا نیازی به داشتن هاست نیست.

قبلا نرم افزار wampserver را معرفی کردیم، سعی می کنیم تمامی آموزش های سایت بر اساس این نرم افزار باشد (البته بد نیست با easyphp نیز آشنا شوید). محیط ها و گزینه های هر دو نرم افزار در برنامه phpMyAdmin، مشابه خواهد بود و بنابراین آموزش یکی، به درد کار با دیگری نیز می خورد.

با استفاده از نرم افزار wampserver می توان فایل های PHP را اجرا کرد، علاوه بر این، نرم افزار wampserver این امکان را فراهم می کند که شما بتوانید یک نسخه از phpMyAdmin را بر روی کامپیوترتان داشته باشید. با داشتن phpMyAdmin بر روی کامپیوترتان، می توانید با خیال راحت به ساختن پایگاه داده و ویرایش آن بر روی کامپیوترتان بپردازید (نیازی به داشتن هاست نیست).

هنگامی که نرم افزار wampserver را نصب کنید، آیکون آن در گوشه صفحه ویندوز نمایش داده می شود. آموزشی که من برایتان شرح می دهم، با نسخه شماره 2.2 از نرم افزار wampserver می باشد. البته برای سایر شماره ها، تفاوت زیادی وجود ندارد و تنها ممکن است در ظاهر نرم افزار یا منوها تغییراتی ایجاد شده باشد.

ابتدا نرم افزار wampserver را اجرا کنید و سپس بر روی آیکون نرم افزار wampserver که در گوشه ویندوز نمایش داده می شود، کلیک سمت چپ کرده و بعد گزینه phpMyAdmin را انتخاب کنید. مرورگر اینترنت باز خواهد شد و سپس phpMyAdmin نمایش داده می شود :

می توانید آدرس نوشته شده در مرورگر را یادداشت کنید تا در دفعات بعد، تنها با وارد کردن این آدرس در مرورگر اینترنت خود، به phpMyAdmin دسترسی پیدا کنید. مثلا این آدرس در کامپیوتر من به صورت زیر می باشد :

http://localhost/phpmyadmin/

همان طور که در شکل قبل، قابل مشاهده است، در ستون سمت چپ، پایگاه های داده موجود، نمایش داده شده است.

به شکل زیر توجه کنید :

بر روی گزینه Databases کلیک می کنیم، صفحه زیر نمایش داده می شود :

در این صفحه، لیست پایگاه های داده موجود، نمایش داده شده است و علاوه براین، قسمتی نیز برای ساخت یک پایگاه داده جدید، وجود دارد.

برای ساخت یک پایگاه داده جدید، در قسمت Create new database ،یک نام دلخواه برای پایگاه داده می نویسیم و سپس بر روی گزینه Create کلیک می کنیم. مثلا من نام kelidestan.com را انتخاب می کنم (می خواهم اطلاعات دانش آموزان یک کلاس را در این پایگاه داده قرار بدهم). سپس بر روی گزینه Create کلیک می کنم. پیامی نمایش داده می شود که بیان می کند که پایگاه داده ساخته شده است.

نام پایگاه داده جدید، در لیست پایگاه های داده موجود، نمایش داده می شود :

بهتر است در همین ابتدا، یک نکته مهم را بیان کنم. برای این منظور، باید نحوه حذف کردن پایگاه داده را به شما آموزش بدهم. فرض کنید بخواهیم پایگاه داده kelidestan.com را که ساخته ایم، حذف کنیم. برای حذف پایگاه داده، ابتدا نام آن را انتخاب می کنیم (با علامت تیک در کنار آن) و سپس بر روی گزینه Drop که در پایین لیست پایگاه های داده نمایش داده شده است، کلیک می کنیم. در بالای صفحه، عبارات زیر نمایش داده می شود :

همان طور که مشاهده می کنید، پیامی برای اطمینان از خواست شما برای حذف پایگاه داده، نمایش داده شده است. اما نکته مهمی که می خواستم بگویم، این است که عبارت زیر نیز در آن پیام به چشم می خورد :

DROP DATABASE `kelidestan.com` ;

این عبارت، دستورات معادل برای حذف پایگاه داده با نام kelidestan.com می باشد. نکته مهم اشاره شده این است که بیشتر اعمالی را که به صورت گرافیکی با phpMyAdmin انجام می دهید، کدهای معادل آن نیز به شما نمایش داده می شود.

در واقع چون phpMyAdmin یک واسط گرافیکی است، بعد از اینکه عملی را از طریق آن انجام می دهیم، کدهای معادل آن عمل خاص را نمایش می دهد، یعنی اگر از واسط گرافیکی استفاده نمی کردیم، آنگاه برای اجرای این عمل، باید کدی که نمایش داده شده است را اجرا می کردیم. بنابراین phpMyAdmin به یادگیری کدنویسی نیز کمک می کند (البته اگر حوصله کنید و کدها را بخوانید !).

تا اینجا یک پایگاه داده به نام kelidestan.com ساخته ایم. نام این پایگاه داده در ستون سمت چپ phpMyAdmin نمایش داده می شود :

بر روی نام kelidestan.com کلیک می کنیم تا اطلاعات آن به صورت زیر نمایش داده شود :

هر پایگاه داده از تعدادی جدول (table) تشکیل می شود که اطلاعات، درون این جدول ها ذخیره هستند. چون پایگاه داده kelidestan.com را تازه ساخته ایم، بنابراین دارای هیچ جدولی نمی باشد. در قسمت Create new table on database ، نامی را برای جدولی که می خواهیم ساخته شود انتخاب می کنیم (من نام students را انتخاب می کنم) و آن را در کادر جلوی عبارت Name می نویسیم. در کادر جلوی عبارت Number of columns باید تعداد ستون های (column) لازم برای جدول را بنویسیم. مثلا ما فعلا قصد داریم که تنها نام دانش آموزان و یک نمره از آنها را در جدول ذخیره کنیم، بنابراین تعداد ستون (column) مورد نیاز برابر 2 می باشد (یکی برای نام دانش آموز و دیگری برای نمره دانش آموز). سپس بر روی گزینه Go کلیک می کنیم تا صفحه ای به صورت زیر نمایش داده شود :

چون تعداد ستون ها (column) را برابر 2 گرفتیم، بنابراین باید مشخصات لازم برای هر دو ستون را تعیین کنیم. تعدادی از این مشخصات را شرح می دهیم :

Column : در این قسمت باید نام ستون (column) مورد نظرمان را وارد کنیم. مثلا برای ستون اول که قرار است نام دانش آموزان در آن ذخیره شود، عبارت name را انتخاب می کنیم و برای ستون دوم که قرار است نمره دانش آموزان در آن ذخیره شود، عبارت mark را انتخاب می کنیم.

Type : در این قسمت باید مشخص کنیم که مقدار مربوط به ستون، از چه نوعی می باشد. یعنی اینکه باید مشخص کنیم که مقادیری که برای ستون ذخیره می شوند، کدامیک از انواع کاراکتر، عدد صحیح، عدد اعشاری و ... می باشند. مثلا برای ستون اول که مربوط به نام دانش آموز است، باید گزینه VARCHAR را انتخاب کنیم که برای رشته های با طول حداکثر 255 کاراکتر به کار می رود و برای ستون دوم که نمره دانش آموز است، باید گزینه FLOAT را انتخاب کنیم.

Length/Values : برای برخی از انواع ستون، باید طول آنها را مشخص کنیم. مثلا برای ستون اول که از نوع VARCHAR است، عدد 20 را انتخاب می کنیم.

Default : مقدار پیش فرض برای ستون می باشد (فعلا نیازی به تعیین آن نیست).

Attributes : مربوط به ویژگی های ستون است (فعلا نیازی به تعیین آن نیست).

Null : مشخص می کند که آیا ستون می تواند خالی بماند یا خیر.

پس از تعیین مشخصات مورد نظرتان برای ستون ها، باید بر روی گزینه Save کلیک کنید. جدول students ، به پایگاه داده kelidestan.com افزوده می شود :

همان طور که در شکل بالا می بینید، در جلوی جدول students و در زیر عنوان Action ، می توان 6 دکمه را مشاهده نمود و نام آنها نیز در کنارشان نوشته شده است. دکمه چهارم دارای نام Insert می باشد. این گزینه برای ذخیره اطلاعات درون جدول به کار می رود. مثلا فرض کنید بخواهیم اطلاعات یک دانش آموز با نام ali hoseini با نمره 20 را درون جدول students ذخیره کنیم. برای این منظور، بر روی دکمه با نام Insert کلیک می کنیم. صفحه ای به صورت شکل زیر نمایش داده می شود :

در قسمت Value باید مقادیری که گفتیم را وارد کنیم (ali hoseini با نمره 20) و سپس بر روی گزینه Go کلیک نماییم. پیامی به صورت زیر نمایش داده می شود :

شاید ذکر این نکته برایتان مفید باشد که اگر در شکل بالا دقت کنید، در گوشه پایین سمت راست، گزینه ای با عنوان Create PHP Code وجود دارد و اگر بر روی آن کلیک کنید، آنگاه کدهای PHP لازم برای انجام همین عمل، نمایش داده می شود. این موضوع بسیار با ارزش است و برای کدنویسی ارتباط بین PHP و MySQL ، کمک بزرگی می باشد.

اکنون می خواهیم ببینیم که اطلاعات ذخیره شده در جدول students به چه صورت است، برای این منظور باید ابتدا لیست شامل جدول ها را بیاوریم و سپس در جلوی ردیف مربوط به جدول students و در زیر عنوان Action ، بر روی دکمه با عنوان Browse کلیک کنیم. پس از کلیک بر روی دکمه Browse ، صفحه ای به صورت زیر نمایش داده می شود :

همان طور که مشاهده می کنید، نام ali hoseini و نمره 20 مربوط به وی، در جدول students ذخیره شده است.