کار با نرم افزار PuTTY برای ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux)، از طریق SSH
در کلید شماره 735 ، در مورد ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux)، از طریق SSH ، صحبت کردیم تا یک آشنایی اولیه با مفهوم آن داشته باشید. اما اکنون در این کلید آموزشی، قصد داریم که به صورت عملی، توسط نرم افزار PuTTY ، به برقرای ارتباط با یک سرور (Server) لینوکس (Linux)، از طریق SSH بپردازیم.
پیش نیازها :
قبل از برقراری ارتباط یک کاربر (User) با سرور (Server) لینوکس (Linux) از طریق SSH ، باید 5 مورد زیر بررسی شود (پیش نیازهای زیر را داشته باشیم) :
1- داشتن یک سرور اختصاصی (Dedicated Server) لینوکس (Linux) که شما اجازه برقراری ارتباط SSH با آن را دارید (یا در واقع سروری که اجازه برقراری ارتباط SSH با آن به شما داده شده، یعنی ممکن است سرور اختصاصی (Dedicated Server) نباشد، ولی به دلایلی، اجازه برقراری ارتباط SSH به شما داده شده).
2- باید یک نرم افزار مناسب برای برقراری ارتباط SSH با سرور (Server) لینوکس (Linux) بر روی کامپیوتر شخصی خود داشته باشیم (در این کلید آموزشی، از نرم افزار PuTTY برای ویندوز (Windows) استفاده می کنیم).
3- باید کاربری (User) که می خواهد با سرور (Server) لینوکس (Linux) ارتباط برقرار کند، اجازه برقراری ارتباط SSH با سرور (Server) را داشته باشد :
در کلید شماره 734 شرح داده ایم که در کنترل پنل DirectAdmin ، چگونه فهرست کاربرانی که دارای اجازه ارتباط با سرور (Server) از طریق SSH می باشند را مشاهده کنیم و همچنین در کلید شماره 732 گفته ایم که چگونه در کنترل پنل DirectAdmin ، اجازه ارتباط با سرور (Server) از طریق SSH ، به یک کاربر (User) داده شود.
4- باید شماره پورت (Port) مربوط به ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux) از طریق SSH را بدانیم :
در کلید شماره 733 ، شرح داده ایم که در کنترل پنل DirectAdmin ، چگونه شماره پورت (Port) مربوط به ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux) از طریق SSH را تشخیص دهیم.
5- داشتن ip سرور :
معمولا در ابتدای صفحه وارد شدن به کنترل پنل (مثل کنترل پنل DirectAdmin) موجود بر روی سرور (Server)، آدرس ip ذکر شده است. به عنوان مثال، اگر آدرس صفحه ورود (Login کردن) در کنترل پنل (مثل کنترل پنل DirectAdmin)، به صورت زیر باشد :
آنگاه ip سرور برابر است با :
دانلود نرم افزار PuTTY برای ویندوز (Windows) :
نرم افزار PuTTY ، یک نرم افزار منبع باز (Open Source) برای سیستم عامل ویندوز (Windows) می باشد که برای ارتباط با سرور (Server) از طریق SSH به کار می رود.
نرم افزار PuTTY و سایر نرم افزارهای ارتباط با سرور (Server) را حتما از وب سایت اصلی آنها دانلود نمایید (آدرسی که وب سایت اصلی برای دانلود معرفی می کند) و هرگز از وب سایت های دانلود عادی و و ب سایت های واسطه، برای دانلود اینگونه فایل ها استفاده نکنید.
زیرا با توجه به اینکه ما اطلاعات ارتباط با سرور (Server) را در آنها وارد می کنیم، ممکن است که فایل نرم افزار توسط وب سایت های دیگر، دستکاری شده باشد و یا اصلا یک فایل طراحی شده دیگر را به جای نرم افزار به شما بدهند تا توسط آن، اطلاعات مربوط به ارتباط با سرور (Server) را سرقت کنند و مورد سوء استفاده قرار دهند.
فرقی هم نمی کند که وب سایت واسطه، این وب سایت (کلیدستان) یا هر وب سایت دیگری باشد. شما در مورد حفاظت از اطلاعات مربوط به سرور (Server) خود، باید نهایت دقت را داشته باشید و به هیچ وب سایتی اعتماد نکنید.
وب سایت مربوط به نرم افزار PuTTY برای ویندوز (Windows)، دارای آدرس زیر می باشد :
https://www.putty.org
برای دانلود نرم افزار PuTTY برای ویندوز (Windows)، به صفحه اصلی وب سایت مورد نظر مراجعه می کنیم و لینک مربوط به رفتن به صفحه دانلود را یافته و بر روی آن کلیک می نماییم :
بنابراین به وب سایتی جدید (با دامنه chiark.greenend.org.uk) منتقل می شویم که در آن، لینک مربوط به دانلود فایل لازم برای نصب نسخه 64 بیتی نرم افزار PuTTY وجود دارد (یا اگر سیستم عامل ویندوز شما 32 بیتی است، باید نسخه 32 بیتی را دانلود نمایید) :
پس از دانلود فایل با پسوند msi برای نصب نرم افزار PuTTY در ویندوز (Windows)، با موس بر روی آن دابل کلیک نموده و مراحل نصب را دنبال می کنیم (در یکی از مراحل نصب، ما محل نصب نرم افزار را تغییر می دهیم، اما شما می توانید در همان محل پیش فرض، نرم افزار را نصب نمایید) :
پس از نصب نرم افزار PuTTY ، به محل نصب آن رفته و بر روی فایل putty.exe ، با موس، دابل کلیک می کنیم تا نرم افزار PuTTY باز شود :
پنجره نرم افزار PuTTY به صورت زیر می باشد :
وارد کردن برخی تنظیمات و همچنین مشخصات مربوط به سرور (Server) لینوکس (Linux) مورد نظرمان و ذخیره (Save) کردن آنها، در نرم افزار PuTTY :
برای اتصال به سرور (Server)، باید برخی از تنظیمات نرم افزار PuTTY را تغییر دهیم. برخی از این تغییرات، برای برقراری ارتباط بدون مشکل است و برخی نیز برای شناسایی سروری (Server) می باشد که باید به آن متصل شویم.
برای این منظور، بعد از اجرا کردن نرم افزار PuTTY ، در بخش Connection ، در قسمت Seconds between keepalives (0 to turn off) ، مقدار 1800 را می نویسیم و همچنین در قسمت Enable TCP keepalives (SO_KEEPALIVE option) ، علامت تیک را می زنیم :
سپس به بخش Session رفته و در قسمت Host Name (or IP address) ، باید ip سرور را بنویسیم و همچنین در قسمت Port باید شماره پورت (Port) مربوط به ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux) از طریق SSH نوشته شود :
تا اینجا ما کلیه تنظیمات لازم برای ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux) مورد نظرمان از طریق SSH را انجام دادیم (به جز نام کاربری و رمز عبور که بعدا در هنگام اتصال به سرور، خودمان آن را تایپ می کنیم). اما با بستن نرم افزار PuTTY ، کلیه این تنظیمات به حالت اولیه خود باز می گردند، بنابراین برای اینکه مجبور نباشیم که دوباره این تنظیمات را وارد نماییم، از امکان ذخیره آنها در نرم افزار PuTTY استفاده می کنیم، تا هر زمان که دوباره خواستیم که به همین سرور (Server) متصل شویم، تنظیمات مربوط به آن را به سادگی بارگذاری (Load) نماییم.
برای ذخیره تنظیمات با یک اسم دلخواه (برای بارگذاری (Load) سریعتر اطلاعات و عدم نیاز به وارد کردن دوباره آنها)، در بخش Session ، در کادر مربوط به قسمت Saved Sessions ، یک نام دلخواه را می نویسیم (مثلا بنده نام kelidestan.com را انتخاب کرده ام) و سپس بر روی دکمه Save کلیک می نماییم :
بنابراین تنظیمات با نام kelidestan.com ذخیره می شوند :
خوب حالا برای اینکه متوجه شوید که چگونه در دفعات بعدی می توانید این تنظیمات ذخیره (Save) شده را بارگذاری (Load) نمایید، نرم افزار PuTTY را بسته و دوباره باز می کنیم و بنابراین تنظیمات اولیه (پیش فرض) در آن نمایش داده می شود :
اکنون برای بارگذاری (Load) تنظیمات ذخیره شده با نام kelidestan.com ، در فهرست موجود در بخش Saved Sessions ، نام kelidestan.com را انتخاب نموده و سپس بر روی دکمه Load کلیک می نماییم :
بنابراین تنظیمات ذخیره شده با نام kelidestan.com ، در نرم افزار PuTTY اعمال می گردد :
شروع ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux)، از طریق SSH :
پس از اینکه تنظیمات مورد نظرمان در نرم افزار PuTTY اعمال شدند، برای شروع ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux)، از طریق SSH ، بر روی دکمه Open کلیک می کنیم :
بنابراین یک پنجره به شکل زیر نمایش داده می شود که پرسیده است که آیا سرور (Server)، دقیقا همان سرور (Server) مورد نظرمان می باشد یا خیر (اطلاعاتی را هم برای شناسایی سرور نمایش می دهد) :
بر روی دکمه Yes کلیک می نماییم :
بنابراین صفحه ای به شکل زیر نمایش داده می شود که از این به بعد، توسط آن با سرور (Server) لینوکس (Linux) کار می کنیم و دستورات خود را در آن اجرا می نماییم (البته اولین مرحله در آن، وارد کردن اطلاعات کاربری است (برای Login کردن در سرور)) :
همان طور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، عبارت login as در صفحه نوشته شده است که یعنی از ما می پرسد که می خواهیم با چه نام کاربری (Username) در سرور (Server) لینوکس (Linux) وارد شویم (Login کنیم) :
اجرای دستورات (یا ارسال اطلاعات یا دستورات به سرور) به این صورت است که دستور (اطلاعات) مورد نظرمان را تایپ می کنیم و سپس کلید enter از کیبورد را می زنیم (پس از زدن کلید enter از کیبورد، دستور یا اطلاعات به سرور ارسال می شوند).
پس قبل از زدن کلید enter از کیبورد، مطمئن شوید که اطلاعات یا دستور مورد نظرتان را به درستی تایپ کرده اید.
بنابراین به عنوان مثال، بنده می خواهم با نام کاربری admin وارد شوم (که قبلا مطمئن شده ام که اجازه ارتباط با سرور (Server) لینوکس (Linux) از طریق SSH را دارد)، بنابراین نام admin را تایپ کرده و سپس کلید enter از کیبورد را می زنیم.
بنابراین عبارت زیر در خروجی نمایش داده می شود :
که یعنی باید رمز عبور (Password) مربوط به کاربر admin را وارد کنیم.
معنی عبارت admin@5.9.110.149 این است که به عنوان کاربر admin در حال وارد شدن (Login کردن) در سرور (Server) با ip برابر 5.9.110.149 می باشیم.
در هنگام تایپ کردن رمز عبور (Password)، برای امنیت بیشتر، کاراکترهای (Character) تایپ شده، نمایش داده نمی شوند (تا اگر کسی در کنار شما است، آن را نبیند) و هیچ تغییری در ظاهر صفحه مشاهده نمی شود، اما مشکلی وجود ندارد.
اگر احساس کردید که کاراکتری (Character) را اشتباه تایپ کرده اید، می توانید به تعداد دفعات زیاد، دکمه Backspace (برای پاک کردن کاراکترهای تایپ شده) از کیبورد را بزنید، تا مطمئن شوید که همه کاراکترهای تایپ شده، پاک شده اند و سپس دوباره رمز عبور (Password) را از ابتدای آن، تایپ نمایید.
بنابراین رمز عبور (Password) مربوط به کاربر admin را وارد می کنیم و سپس کلید enter از کیبورد را می زنیم. خروجی به صورت زیر می باشد :
که یعنی کاربر admin با موفقیت در سرور (Server) وارد شده است (Login کرده است). در واقع، عبارت admin@server به ما نشان می دهد که اکنون با نام کاربری admin در سرور (Server) وارد شده ایم و در حال کار با آن می باشیم.
اکنون برای آزمایش، بد نیست که یک دستور را اجرا نماییم. اما قبل از آن، به نکته مهم زیر که قبلا نیز آن را در کلیدهای آموزشی دیگر تذکر داده ایم، توجه نمایید :
هنگامی که شما از طریق SSH به سرور (Server) متصل شده اید، چون آزادی زیادی برای اعمال تغییرات در سرور (Server) دارید (آزادی بیشتر از کنترل پنل هایی مثل کنترل پنل DirectAdmin)، بنابراین اگر به اشتباه، دستورات نادرست و مخربی را اجرا نمایید و ناخواسته اطلاعاتی از وب سایت حذف شوند و یا بخشی از اطلاعات سیستم عامل یا کنترل پنل نصب شده بر روی سرور (Server)، حذف شود و یا تنظیماتی به شکل غلط تغییر داده شوند، دچار مشکلات بسیار زیادی خواهید شد و حداقل تا زمان تعمیر و یا نصب مجدد سیستم عامل یا کنترل پنل و یا بارگذاری مجدد اطلاعات وب سایت از Backup های تهیه شده از آن (البته اگر Backup داشته باشید!)، وب سایت یا وب سایت های بارگذاری شده بر روی سرور (Server)، دچار مشکل خواهند بود.
البته همیشه امکان جبران اشتباه وجود ندارد و ممکن است اطلاعاتی از وب سایت یا وب سایت ها را از دست دهید که هیچ فایل پشتیبانی (Backup) از آنها نداشته باشید.
همه این موارد را ذکر کردیم تا اخطار دهیم که در هنگام ارتباط با سرور (Server) از طریق SSH ، تنها زمانی یک دستور را اجرا نمایید که صد در صد آن دستور را می شناسید و دقیقا می دانید که چه عملیاتی را اجرا می کند و اگر راهنماهایی را از یک وب سایت در مورد آن دستور خوانده اید، قبل از اجرای دستور، راهنمای آن دستور را حداقل از 2 وب سایت معتبر دیگر نیز بخوانید تا مطمئن شوید که آن وب سایت به درستی عملکرد دستور را شرح داده است و شما آن را به خوبی متوجه شده اید (حتی اگر راهنمای دستور را از همین وب سایت، یعنی کلیدستان، می خوانید، باز هم قبل از اجرا، حتما راهنمای آن دستور را در 2 وب سایت دیگر نیز بخوانید و این را تبدیل به یک عادت کنید).
و مهمتر از همه اینکه، ((وقتی خسته هستید))، به سراغ اجرای دستورات توسط SSH نروید، چون شاید فکر کنید که با کار کردن در هنگام خستگی، کمی در زمان صرفه جویی می کنید، اما همین صرفه جویی ممکن است باعث به وجود آمدن یک مشکل جدی و اضافه شدن چند روز کاری برای جبران آن شود (اجرای دستورات، نیاز به تمرکز دارد).
به عنوان مثال، دستور زیر برای چک کردن فضای اشغال شده و همچنین فضای خالی موجود در سرور (Server)، اجرا می کنیم :
نتیجه :
اگر اجرای یک دستور زمان بر باشد، باید تا زمان نمایش دوباره عبارت زیر در خروجی، صبر نماییم :
پس از دیدن این عبارت، می توانیم دستور بعدی مورد نظر خود را تایپ کرده و اجرا نماییم.
پس از اجرای دستورات مورد نظرمان، برای قطع ارتباط SSH با سرور (Server)، کافی است که دستور زیر را تایپ کرده و کلید enter از کیبورد را بزنیم :
بنابراین ارتباط SSH با سرور (Server)، قطع شده و نرم افزار PuTTY نیز بسته می شود.
