دی.ان.ای یا دنا سرواژهٔ عبارت دئوکسی ‌ریبونوکلئیک ‌اسید نوعی اسید نوکلئیک می‌باشد که دارای دستورالعمل‌های ژنتیکی است که برای کارکرد و توسعه بیولوژیکی موجودات زنده و ویروس مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقش اصلی مولکول  DNA ذخیره سازی طولانی مدت اطلاعات ژنتیکی می‌باشد.

کار دی ان ای در سلول‌ها :

پیام های ژنتیکی موجود در مولکول DNA در نهایت برای مواردی چون ساخت پروتئین و مولکول‌های RNA در یاخته، مورد استفاده قرار می‌گیرد. قطعه هایی از DNA که پیام های ژنتیکی را با خود حمل می‌کنند ژن نامیده می‌شوند ولی DNA توالی‌های دیگری نیز دارد که برای ساخت خود DNA یا تنظیم استفاده از اطلاعات ژنتیکی موجود در ژن، مورد استفاده قرار می‌گیرند. از لحاظ شیمیایی، DNA از دو رشته طولانی پلیمری با واحدهای ساختاری از جنس نوکلئوتید تشکیل شده ‌است که شامل ستون‌هایی از گروه‌های قند و فسفات هستند. اتصال نوکلئوتیدها به هم در زنجیره توسط گروه های هیدروکسیل کربن 3 قند و 2 ریبوز است به این اتصال فسفودی استر می گویند، که در نهایت اسکلت DNA ساخته می شود. این دو رشته DNA با هم موازی هستند. مولکول‌های قند از طریق چهار نوع باز آلی به یکدیگر متصل می‌باشند. توالی این چهار باز آلی باعث رمزگذاری رشته ژنتیکی می‌شود که این رمزها برای ساخت اسیدآمینه که واحدهای سازنده پروتئین می‌باشند مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رمز ژنتیکی توسط مولکول RNA در مرحله برگردان خوانده می‌شود و برای ساخت اسیدآمینه مورد استفاده قرار می‌گیرد. DNA در داخل یاخته به شکل سازه‌هایی به نام فام تن می‌باشد. دو نسخه از هر فام تن در زمان تقسیم یاخته ساخته می‌شود. فرآیند تکثیر به دو نسخه را نسخه برداری DNA می‌نامند. فام تن در هوهسته ای ها(جانوران، گیاهان، قارچ‌ها، آغازیان) در بخشی به نام هسته یاخته قرار می‌گیرد در حالیکه در پیش هسته ای ها (باکتری و آرکی‌ها) در سیتوپلاسم یاخته قرار دارد و جایگاه مشخصی ندارد. در داخل فام تن پروتئین‌های کروماتینی (کروماتین واحد سازنده DNA می‌باشد) مانند هیستون وجود دارد که وظیفه فشرده سازی DNA و تنظیم بیان ژنها را برعهده دارند. هیستونها تحت تاثیر عوامل گوناگون از جمله استیلاسیون یا دزاستیلاسیون هیستونی بسته یا باز می‌شوند و بدین ترتیب رونویسی از ژنهای ناحیه مربوط به آنها متوقف یا آغاز می‌شود.

منبع :
http://neginoloom.blogfa.com/post-324.aspx