آنتی اسکالانت (antiscalant) به‌طورکلی به ترکیبات آلی ضد رسوبی گفته می شود که حاوی سولفونات ، فسفونات ، گروه های فعال اسید کربوکسیلیک یا عوامل شلاته کننده مانند کربن یا زئولیت ها هستند. آنتی اسکالانت ها که عموما ضد رسوب نامیده می شوند بیشتر در سیستم های تصفیه آب و فاضلاب کاربرد دارند و از رسوب یون‌ها و ترکیبات موجود در آب بر روی فیلترها و غشاها جلوگیری می کنند. وبسایت نشریه جهان شیمی فیزیک شما را با کاربردهای و عملکرد آنتی اسکالانت آشنا میکند . تشکیل رسوب بر روی غشاء ها و فیلترها یک مسئله مهم است که سیستم های مختلف با آن درگیر هستند. گاهی اوقات هزینه حذف رسوبات بسیار سنگین است و د ذا با جواب ر صنایع تصفیه آب و فاضلاب یک معضل تلقی می شود که به لطف پیشرفت تکنولوژی اکنون با استفاده از ترکیبات آنتی اسکالانت این مسئله حل شده است. در ادامه این مطلب از آبین همراه ما باشید.
مکانیسم اثر آنتی اسکالانت
ترکیبات آنتی اسکالانت پلی الکترولیت های فعالی هستند که در فرآیند نمک زدایی اسمز معکوس (RO) مورد استفاده قرار می گیرند تا از رسوب مینرال ها و تشکیل کریستال ها بر روی غشاها جلوگیری کنند.
این مواد بطور موقت نمک های محلول در آب یا مایعات دیگر را جدا از هم نگه می دارند تا به غشاء نچسبیده و رسوب تشکیل ندهند. انواع مختلفی از این ترکیبات در حال حاضر وجود دارد که بسته به ویژگی شیمیایی آب یا فاضلاب می توان هر یک از آنها را مورد استفاده قرار داد.
دلیل استفاده از آنتی اسکالانت این است که ایجاد رسوب روی غشاها در سیستم های مختلف از جمله آب و فاضلاب باعث پایین آمدن کیفیت تصفیه ، کاهش نفوذ آب ، گرفتگی فیلترها و افزایش هزینه و انرژی می شود.
این مواد با سه مکانیسم اصلی از ایجاد رسوب بر روی غشاء ها جلوگیری می کنند. یکی از این مکانیسم ها توانایی مهار آستانه است، یعنی این مواد اجازه نمی دهند محلول ها به حالت اشباع برسند و نمک های موجود را همواره محلول نگه می دارند.

کاربرد صحیح ترکیبات آنتی اسکالانت
با اینکه استفاده از این ماده روشی موثر ، ارزان و مقرون به صرفه در سیستم های تصفیه است ولی باید به برخی از نکات در رابطه با آنها توجه کرد.
اول اینکه علیرغم نقش مهمی که ترکیبات آنتی اسکالانت در جلوگیری از ایجاد رسوب روی غشاها دارند ولی با تغییر خصوصیات سطحی غشا یک منبع تغذیه برای رشد میکروارگانیسم های مستعد تولید بیوفیلم روی غشاها ایجاد می کنند.
مورد دوم این است که برای استفاده از این مواد مدیریت صحیح لازم است تا علاوه بر مصرف مقدار مناسب این مواد برای جلوگیری از رسوب ، تاثیر آنها بر غشاءها ، آب مصرفی و همچنین محیط زیست را مورد نظر قرار داد. بدین ترتیب می توان بیش از پیش از پیشرفت تکنولوژی در راحت تر کردن کارها استفاده کرد و وقت و انرژی کمتری برای انجام کارها هدر داد.